Het labjournaal

Het labjournaal schrijf je in de eerste plaats voor jezelf. Je legt vast wat je gedaan hebt, hoe je het deed en waar je op moet letten en dergelijke, zodat je later direct begrijpt wat je gedaan hebt en je het zonodig kunt herhalen. Verder is het de basis voor je verslag. Dit is de documentatiefunctie van je labjournaal. Als er meer dan één persoon bij het experiment betrokken is, heeft het ook een communicatiefunctie.

 

Het spreekt vanzelf, dat het labjournaal zo volledig moet zijn, dat je later geen informatie mist.

Werk daarom niet met kladjes, want die raken weg of leiden tot overschrijffouten.

 

Leg direct alles vast, waarvan je denkt, dat het nuttig is. Gebruik hiervoor een soort dagboek. Probeer verder om het labjournaal overzichtelijk te maken. Gebruik hiervoor een thematische opzet, als intermediair tussen opdracht en verslag. De leesbaarheid en overzichtelijkheid worden zeker bevorderd door het gebruik van genormaliseerde symbolen en het veelvuldig gebruik van schemaÆs, tabellen en grafieken.

 

Wat moet je nu allemaal vermelden in je labjournaal? In de thematische opzet in ieder geval:

0. wie je bent.

1. wat je gaat onderzoeken: zeg maar de opdracht in eigen woorden

2. hoe je gaat onderzoeken: wat is je hypothese, en hoe ga je die bewijzen.

Als het experiment wat ingewikkelder is, zul je een plan maken. Dat vermeld je natuurlijk. In dat plan deel je onderzoek op in delen, die ieder 'an sich' beter te bewijzen c.q. af te schatten zijn. Je mag wel naar voorafgaande experimenten in je labjournaal verwijzen. Bij programmeeropdrachten heb je vaak de keuze uit meerdere methoden/algoritmen. Hier documenteer je jouw ontwerpbeslissingen. De resulterende implementatie licht je toe met één à twee regels pseudo-code.

3. gegevens van de software en de apparatuur: Geef in één à twee regels een samenvatting van je gebruikte spullen. Zet in de appendix details als de soort en identiteit van gebruikte apparatuur (denk aan uname -a bij computers) en de versies en soort van programmeeromgevingen, liefst met links naar de downloadpagina.

4. de onbewerkte waarnemingen, dat wil zeggen: de meetwaarden gemeten voordat deze meetwaarden bewerkt/gefilterd zijn.

Voeg deze toe als appendix. Geef hier alleen de samenvatting in tabel of grafische vorm. De reden van een eventuele foute meting is anders achteraf nooit meer te achterhalen.

5. de resultaten, dus eventuele tussenresultaten en het eindresultaat, in grafische vorm en met commentaar. Zonodig vermeld je bij de uitwerking nog eens de formules van de bewerkingen, waarmee het eindresultaat wordt berekend uit de gemeten grootheden. Het spreekt vanzelf dat zowel de nauwkeurigheid van de metingen als de resultaten worden aangegeven. Zonodig geef je een foutenanalyse.

Verdere gegevens die belangrijk (kunnen) zijn, zijn bijvoorbeeld eventuele storingen. Als je denkt, dat ze misschien van belang zijn, noteer ze dan.

6. de aannamen, die je soms zonder nadenken gebruikt. Om de leesbaarheid te verhogen is het raadzaam om zoveel mogelijk uit te leggen, wat je aan het doen bent en waarom. Dit is een samenvatting van je dagboek, met de waarschuwingen en zijpaden die je bewandeld hebt. Voeg het dagboek toe als appendix.

7. de broncode, voeg deze toe als appendix. Schrijf zoveel mogelijk 'self explanable code'. Gebruik hierbij de 'General guidelines' die te vinden zijn onder: http://staff.science.uva.nl/~dick/education/prak/codconv/

 

Kortom, een labjournaal is bedoeld om je experimenten later te kunnen herhalen. In het dagboek zet je de dagelijkse beslommeringen, in het overzicht behandel je jouw experimenten thematisch.

Voor het bijhouden van een labjournaal is een Wiki erg handig, bijvoorbeeld: UseMod